Το Ελληνικό Νομοθετικό Πλαίσιο για την Προώθηση της Καινοτομίας

Αναρτήθηκε στις από
  1. Το Νομοθετικό Πλαίσιο για την Καινοτομία
  • Θεσμικό πλαίσιο για τη Μεταφορά Τεχνολογίας
  • Άρθρα 21-22 του Ν. 1733/1987 «Μεταφορά τεχνολογίας, εφευρέσεις, τεχνολογική καινοτομία και σύσταση Επιτροπής Ατομικής Ενέργειας» (ΦΕΚ 171/Α/1987):
  • Με την σύμβαση μεταφοράς τεχνολογίας ο δότης τεχνολογίας υποχρεούται να παρέχει στο δέκτη τεχνολογίας και ο δέκτης να καταβάλει το συμφωνημένο τίμημα. Ως παροχή τεχνολογίας για την εφαρμογή του άρθρου αυτού νοούνται ιδίως τα εξής: α. Η άδεια εκμετάλλευσης διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας και πιστοποιητικών υποδείγματος χρησιμότητας. β. Η μεταβίβαση διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας και πιστοποιητικών υποδείγματος χρησιμότητας. γ. Η παροχή τεχνικών κατασκευαστικών οδηγιών, σχεδίων ή υπηρεσιών. δ. Η παροχή υπηρεσιών οργάνωσης και διοίκησης, καθώς και εξειδικευμένων συμβουλευτικών υπηρεσιών ή υπηρεσιών παρακολούθησης και ελέγχου. ε. Η ανακοίνωση βιομηχανικών απορρήτων με σχέδια, διαγράμματα, υποδείγματα, πρότυπα, οδηγίες, αναλογίες, συνθήκες, διαδικασίες, προδιαγραφές και τρόπους παραγωγής προϊόντων που αναφέρονται στην παραγωγική εκμετάλλευση. Τέτοια βιομηχανικά απόρρητα αποτελούν κυρίως οι τεχνικές πληροφορίες, στοιχεία ή γνώσεις που αφορούν με μεθόδους, εμπειρίες ή δεξιοτεχνίες, που έχουν πρακτική εφαρμογή ιδιαίτερα στην παραγωγή αγαθών και παροχή υπηρεσιών, εφ` όσον δεν έχουν γίνει ευρύτερα γνωστά. στ. Η από κοινού έρευνα ή ανάπτυξη νέας τεχνολογίας, επιδεικτικών ή πειραματικών προγραμμάτων ή έργων. ζ. Η παροχή τεχνικής βοήθειας με τη μορφή ενημέρωσης, καθοδήγησης και κατάρτισης προσωπικού.
  • Η σύμβαση μεταφοράς τεχνολογίας υποβάλλεται από το συμβαλλόμενο ή τους συμβαλλόμενους που έχουν κατοικία ή έδρα στην Ελλάδα, μέσα σε ένα μήνα από την κατάρτισή της, στον ΟΒΙ και εφαρμόζονται παράλληλα οι διατάξεις του ν. 1360/1983 (ΦΕΚ 65). Η σύμβαση καταχωρίζεται στο μητρώο μεταφοράς τεχνολογίας.
  • Θεσμικό πλαίσιο για τις Κοινοπραξίες Εκμετάλλευσης Τεχνολογίας
  • Άρθρο 22Λ του Ν. 1733/1987 «Μεταφορά τεχνολογίας, εφευρέσεις, τεχνολογική καινοτομία και σύσταση Επιτροπής Ατομικής Ενέργειας» (ΦΕΚ 171/Α/1987), που προστέθηκε με το άρθρο 8 του Ν.4605/2019 (ΦΕΚ 52/Α/01-04-2019):
  • Ως κοινοπραξίες εκμετάλλευσης τεχνολογίας νοούνται συμφωνίες βάσει των οποίων δύο ή περισσότερα μέρη δημιουργούν ένα ενιαίο τεχνολογικό έργο, για το οποίο παραχωρείται άδεια εκμετάλλευσης. Οι συμφωνίες για τη σύσταση κοινοπραξίας εκμετάλλευσης τεχνολογίας καταχωρίζονται στο μητρώο μεταφοράς τεχνολογίας και δημοσιεύονται στο Ειδικό Δελτίο Βιομηχανικής Ιδιοκτησίας.
  • Η σύσταση και η λειτουργία των κοινοπραξιών εκμετάλλευσης τεχνολογίας, οι οποίες έχουν ως αντικείμενο βασικές τεχνολογίες, συμπεριλαμβανομένης της παραχώρησης αδειών εκμετάλλευσης από αυτές, πρέπει να πληροί σωρευτικά τους εξής όρους: α) η συμμετοχή στη δημιουργία της κοινοπραξίας είναι ανοικτή σε όλους τους ενδιαφερόμενους κατόχους δικαιωμάτων τεχνολογίας, β) προβλέπονται επαρκείς διασφαλίσεις, ώστε να εξασφαλίζεται ότι αντικείμενο της κοινοπραξίας γίνονται μόνο βασικές τεχνολογίες, οι οποίες είναι κατ` ανάγκη και συμπληρωματικές, γ) προβλέπονται επαρκείς διασφαλίσεις, ώστε η ανταλλαγή ευαίσθητων πληροφοριών να περιορίζεται σε αυτές που είναι αναγκαίες για τη σύσταση και τη λειτουργία της κοινοπραξίας, δ) οι άδειες εκμετάλλευσης των τεχνολογιών που αποτελούν αντικείμενο της κοινοπραξίας παραχωρούνται στην κοινοπραξία σε μη αποκλειστική βάση, ε) οι άδειες εκμετάλλευσης των τεχνολογιών που αποτελούν αντικείμενο της κοινοπραξίας παραχωρούνται σε όλους τους δυνητικούς δικαιοδόχους και με όρους δίκαιους και εύλογους, οι οποίοι δεν προκαλούν διακρίσεις, στ) οι συμβαλλόμενοι που συνεισφέρουν τεχνολογία στην κοινοπραξία και οι δικαιοδόχοι είναι ελεύθεροι να αμφισβητήσουν την ισχύ και τον βασικό χαρακτήρα των τεχνολογιών που αποτελούν αντικείμενο της κοινοπραξίας, ζ) οι συμβαλλόμενοι που συνεισφέρουν τεχνολογία στην κοινοπραξία και οι δικαιοδόχοι παραμένουν ελεύθεροι να αναπτύσσουν ανταγωνιστικά προϊόντα και τεχνολογίες.
  • Θεσμικό πλαίσιο για τις συμβάσεις και άδειες εκμετάλλευσης δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας
  • Άρθρα 13 επ. του Ν. 2121/1993 «Στρατηγικές επενδύσεις και βελτίωση του επενδυτικού περιβάλλοντος μέσω της επιτάχυνσης διαδικασιών στις ιδιωτικές και στρατηγικές επενδύσεις, δημιουργία πλαισίου για τις εταιρείες τεχνοβλαστούς και άλλες επείγουσες διατάξεις για την ανάπτυξη.» (ΦΕΚ 237/Α/02-12-2021):
  • Ο δημιουργός του έργου μπορεί να καταρτίζει συμβάσεις, με τις οποίες αναθέτει στον αντισυμβαλλόμενο και αυτός αναλαμβάνει την υποχρέωση να ασκήσει εξουσίες, που απορρέουν από το περιουσιακό δικαίωμα (συμβάσεις εκμετάλλευσης). Ο δημιουργός του έργου μπορεί να επιτρέπει σε κάποιον άλλον την άσκηση εξουσιών, που απορρέουν από το περιουσιακό του δικαίωμα (άδειες εκμετάλλευσης).
  • Οι συμβάσεις και οι άδειες εκμετάλλευσης μπορεί να είναι αποκλειστικές ή μη αποκλειστικές. Οι αποκλειστικές συμβάσεις και άδειες εκμετάλλευσης παρέχουν στον αντισυμβαλλόμενο το δικαίωμα να ασκεί τις εξουσίες στις οποίες αναφέρεται η σύμβαση ή η άδεια κατ” αποκλεισμό οποιουδήποτε τρίτου. Οι μη αποκλειστικές συμβάσεις και άδειες εκμετάλλευσης παρέχουν στον αντισυμβαλλόμενο το δικαίωμα να ασκεί τις εξουσίες, στις οποίες αναφέρεται η σύμβαση ή η άδεια παράλληλα προς το δημιουργό και άλλους αντισυμβαλλομένους. Όταν υπάρχει σύμβαση ή άδεια εκμετάλλευσης ο αντισυμβαλλόμενος νομιμοποιείται, εφόσον δεν υπάρχει αντίθετη συμφωνία να ζητεί, στο δικό του όνομα, τη δικαστική προστασία των εξουσιών, που ασκεί από παράνομες προσβολές τρίτων.
  • Θεσμικό πλαίσιο για τις εταιρείες τεχνοβλαστούς
  • Άρθρα 52 επ. του Ν. 4864/2021 «Στρατηγικές επενδύσεις και βελτίωση του επενδυτικού περιβάλλοντος μέσω της επιτάχυνσης διαδικασιών στις ιδιωτικές και στρατηγικές επενδύσεις, δημιουργία πλαισίου για τις εταιρείες τεχνοβλαστούς και άλλες επείγουσες διατάξεις για την ανάπτυξη.» (ΦΕΚ 237/Α/02-12-2021):
  • «Εταιρεία – Τεχνοβλαστός (spin-off)»: Κεφαλαιουχική εταιρεία που ιδρύεται από το ακαδημαϊκό ή ερευνητικό προσωπικό των ερευνητικών οργανισμών της Χώρας προς τον σκοπό της εμπορικής αξιοποίησης των ερευνητικών αποτελεσμάτων και της γνώσης που παράγει το συγκεκριμένο προσωπικό, από μόνο του ή και σε συνεργασία με τρίτα φυσικά ή νομικά πρόσωπα της ημεδαπής ή της αλλοδαπής, στο πλαίσιο της δραστηριότητάς του στους ερευνητικούς οργανισμούς.
  • Για την εμπορική αξιοποίηση των ερευνητικών αποτελεσμάτων και της γνώσης που παράγεται από μέλη Δ.Ε.Π. των Ανώτατων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων (Α.Ε.Ι.), όπως ορίζονται στην περ. ια’ του άρθρου 2 του ν. 4485/2017 (Α’ 114), από μέλη ειδικών κατηγοριών διδακτικού και εργαστηριακού προσωπικού με ερευνητική δραστηριότητα των ΑΕΙ, όπως ορίζονται στο άρθρο 29 του ν. 4009/2011 (Α’ 195), καθώς και από ερευνητές κάθε βαθμίδας και από ερευνητικό προσωπικό Ερευνητικών Κέντρων, όπως ορίζονται στον ν. 4310/2014 (Α’ 258), είναι δυνατόν να ιδρύονται, κατά τους όρους του παρόντος, κεφαλαιουχικές εταιρείες για την εμπορική αξιοποίηση, οι οποίες αποτελούν εταιρείες-τεχνοβλαστούς (spin-offs) των Α.Ε.Ι. ή των Ερευνητικών Κέντρων. Η δράση των εταιρειών – τεχνοβλαστών δεν σχετίζεται με τη βασική αποστολή των Α.Ε.Ι. και των Ερευνητικών Κέντρων, όπως η έρευνα και η εκπαίδευση.
  • Οι εταιρείες-τεχνοβλαστοί έχουν ως αντικείμενο την εμπορική αξιοποίηση των ερευνητικών αποτελεσμάτων και της γνώσης και ιδρύονται, στην περίπτωση των Α.Ε.Ι., από τα μέλη Δ.Ε.Π. ή τα μέλη ειδικών κατηγοριών διδακτικού και εργαστηριακού προσωπικού των Α.Ε.Ι. με ερευνητική δραστηριότητα που παρήγαγαν τα ερευνητικά αποτελέσματα ή τη γνώση, με δυνητική συμμετοχή του ιδίου του Α.Ε.Ι. ή τρίτων νομικών ή φυσικών προσώπων και, στην περίπτωση των Ερευνητικών Κέντρων, από τους ερευνητές ή τα μέλη ερευνητικού προσωπικού που παρήγαγαν τα ερευνητικά αποτελέσματα ή τη γνώση, με δυνητική συμμετοχή του Ερευνητικού Κέντρου ή τρίτων νομικών ή φυσικών προσώπων.
  • Για την ίδρυση εταιρείας – τεχνοβλαστού, αποφασίζει: α) το πρυτανικό συμβούλιο, στην περίπτωση των Α.Ε.Ι., ή (β) το διοικητικό συμβούλιο, στην περίπτωση Ερευνητικού Κέντρου ή κάθε άλλου ερευνητικού οργανισμού. Το πρυτανικό συμβούλιο δύναται να μεταβιβάζει τη σχετική αρμοδιότητα στην Εταιρεία Αξιοποίησης και Διαχείρισης Περιουσίας του Πανεπιστημίου. Η απόφαση περί ίδρυσης ή μη εταιρείας – τεχνοβλαστού επί της αίτησης των ερευνητών εκδίδεται το αργότερο εντός τεσσάρων (4) μηνών από την υποβολή της αίτησης, άλλως θεωρείται ότι η αίτηση έχει εγκριθεί, εφόσον έχει υποβληθεί θετική γνώμη.
  • Μετά την έκδοση της σχετικής απόφασης που εγκρίνει την ίδρυση της εταιρείας – τεχνοβλαστού, οι ιδρυτές – εταίροι προβαίνουν στην ίδρυση της εταιρείας – τεχνοβλαστού εντός έξι (6) μηνών από την έκδοση της εγκριτικής απόφασης ή την άπρακτη πάροδο της προβλεπόμενης προθεσμίας, και υπογράφεται, βάσει του εγκεκριμένου σχεδίου, η σύμβαση τεχνοβλαστού. Σε περίπτωση άπρακτης παρέλευσης της ως άνω προθεσμίας των έξι (6) μηνών, οι ενδιαφερόμενοι ερευνητές υποβάλουν εκ νέου αίτηση και ακολουθείται εκ νέου η προβλεπόμενη στο ίδιο άρθρο διαδικασία.
  • Μετά την έκδοση της εγκριτικής απόφασης και ενώ εκκρεμεί η εκπλήρωση της υποχρέωσης των ιδρυτών-εταίρων να προβούν εντός έξι (6) μηνών στην ίδρυση της εταιρείας, ο ερευνητικός οργανισμός υπογράφει με τους ιδρυτές-εταίρους, οι οποίοι ενεργούν για λογαριασμό της υπό σύσταση εταιρείας, τη σύμβαση τεχνοβλαστού. Η σύμβαση τεχνοβλαστού ακολουθεί το εγκεκριμένο σχέδιο σύμβασης, στο οποίο τίθενται οι όροι εκμετάλλευσης των δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας του Οργανισμού από την εταιρεία – τεχνοβλαστό. Η υπογραφόμενη με τους ιδρυτές – εταίρους σύμβαση τεχνοβλαστού συνάπτεται με την αίρεση ίδρυσης της Εταιρείας και με την πρόβλεψη η σύμβαση να τεθεί σε ισχύ αμέσως μετά την ίδρυση της Εταιρείας. Με την ίδρυσή της, η εταιρεία – τεχνοβλαστός καθίσταται αυτοδικαίως συμβαλλόμενο μέρος.

 

  1. Ενίσχυση της Καινοτομίας σε Ερευνητικά Κέντρα και ΑΕΙ
  • Σύστημα Έρευνας, Τεχνολογικής Ανάπτυξης και Καινοτομίας (ΕΤΑΚ)
  • Ν. 4310/2014 «Έρευνα, Τεχνολογική Ανάπτυξη και Καινοτομία και άλλες διατάξεις» (ΦΕΚ 258/Α/2014).
  • Ως «Έργο Έρευνας, Τεχνολογικής Ανάπτυξης και Καινοτομίας (ΕΤΑΚ)» ορίζεται η σχεδιασμένη δραστηριότητα με συγκεκριμένο αντικείμενο, μεθοδολογία, χρονοδιάγραμμα και προϋπολογισμό για: – την εκτέλεση κάθε είδους έρευνας, – την προώθηση της τεχνολογικής ανάπτυξης και της καινοτομίας προϊόντων, υπηρεσιών ή διαδικασιών, – την προβολή των δραστηριοτήτων και επιτευγμάτων ΕΤΑΚ, καθώς και για την ευαισθητοποίηση του κοινού σε επιστημονικά θέματα, – την ενδυνάμωση του ανθρώπινου δυναμικού, – τη δημιουργία, την αναβάθμιση και τη δικτύωση ερευνητικών υποδομών, όπως αυτές ορίζονται στο θεσμικό πλαίσιο κρατικών ενισχύσεων που ισχύει κάθε φορά, καθώς και την πρόσβαση σε αυτές.
  • Στα Ερευνητικά Πανεπιστημιακά Ινστιτούτα (ΕΠΙ), του άρθρου 17 του Ν. 2083/1992 (Α΄ 159) και του άρθρου 11 του Ν. 3685/2008 (Α΄ 148) και στους Ερευνητικους Φορείς του Άρθρου 13Α του Ν. 4310/2014 «Έρευνα, Τεχνολογική Ανάπτυξη και Καινοτομία και άλλες διατάξεις» (ΦΕΚ 258/Α/2014). παρέχονται κίνητρα για την προαγωγή της ΕΤΑΚ, σύμφωνα με τις κείμενες, εθνικές και ενωσιακές διατάξεις και με τήρηση των ρυθμίσεων που ισχύουν για τις κρατικές ενισχύσεις οι οποίες αφορούν οικονομικές δραστηριότητες.
  • Η δημόσια χρηματοδότηση σχηματίζεται από πόρους που προέρχονται από τον Κρατικό Προϋπολογισμό και άλλες πηγές ή πόρους ή προγράμματα που διαχειρίζεται η ΓΓΕΤ. Η δημόσια χρηματοδότηση παρέχεται προς τους δημόσιους ερευνητικούς οργανισμούς, τους τεχνολογικούς φορείς, στο πλαίσιο της ΕΣΕΤΑΚ έχει τη μορφή:» α) Χρηματοδότησης από τον τακτικό προϋπολογισμό για την πλήρη κάλυψη των μισθολογικών δαπανών των ερευνητών, των ΕΛΕ, του ειδικού επιστημονικού -τεχνικού, διοικητικού και βοηθητικού προσωπικού των ερευνητικών κέντρων και των τεχνολογικών φορέων που υπάγονται στη ΓΓΕΤ. «β) Χρηματοδότησης από τον τακτικό προϋπολογισμό μέρους των λειτουργικών εξόδων των ερευνητικών κέντρων και των τεχνολογικών φορέων που υπάγονται στη Γενική Γραμματεία Ερευνας και Τεχνολογίας». γ) Χρηματοδότησης ερευνητικών έργων που εκτελεί δημόσιος ερευνητικός οργανισμός ή τεχνολογικός φορέας για λογαριασμό άλλου φορέα του δημόσιου τομέα στο πλαίσιο προγραμμάτων. δ) Συμπληρωματικής χρηματοδότησης σε περιπτώσεις προσέλκυσης χρηματοδότησης δημόσιων ερευνητικών οργανισμών που προέρχεται από άλλες δημόσιες ή ιδιωτικές πηγές της αλλοδαπής στο πλαίσιο είτε προγραμμάτων αξιοποίησης ερευνητικών αποτελεσμάτων είτε για τη δικαστική υποστήριξη διεθνών διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας σε περίπτωση προσφυγής τρίτων (opposition, appeal or nulity) είτε της επενδυτικής αξιοποίησης ερευνητικών αποτελεσμάτων είτε της εκτέλεσης ή της συμμετοχής στην εκτέλεση ερευνητικών προγραμμάτων για λογαριασμό τρίτων, όπως του δημόσιου τομέα, των διεθνών οργανισμών, της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και των ιδιωτικών φορέων κάθε νομικής μορφής. Η συμπληρωματική χρηματοδότηση μπορεί να παρέχεται με κάθε πρόσφορη μορφή κατά τη διακριτική ευχέρεια της ΓΓΕΤ, όπως ιδίως άμεσης επιχορήγησης από το πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων ή με τη μορφή έμμεσης επιχορήγησης μέσω της δημιουργίας αντίστοιχου χρηματοδοτικού επενδυτικού κεφαλαίου (Matching Investment Fund) επιστρεπτέας χρηματοδότησης, το οποίο οργανώνεται και λειτουργεί για την εξυπηρέτηση τέτοιου σκοπού. Οι δαπάνες που χρηματοδοτούνται μπορεί ιδίως να καλύπτουν και επενδυτικές δραστηριότητες ανάπτυξης ή επανασχεδίασης καινοτομικών προϊόντων και μεταφορά τεχνολογίας ή τεχνογνωσίας.
  • Η δημόσια χρηματοδότηση παρέχεται απο το πρόγραμμα δημόσιων επενδύσεων προς τους δημόσιους ερευνητικούς και τεχνολογικούς φορείς, τις επιχειρήσεις και λοιπούς φορείς, με προκηρύξεις του αρμόδιου αναπληρωτή Υπουργού Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων, δράσεων ή προγραμμάτων ΕΤΑΚ, τα οποία εκπονούνται σύμφωνα με τους κανόνες του εθνικού και ενωσιακού δικαίου και δημόσια πρόσκληση προς τους δικαιούχους για υποβολή σχετικών προτάσεων. Η προκήρυξη συνοδεύεται από οδηγούς εφαρμογής και ορίζονται κάθε φορά οι δικαιούχοι της δράσεως ή του προγράμματος.
  • Δημόσια χρηματοδότηση δύναται, επίσης, να παρέχεται και με προκηρύξεις του Περιφερειάρχη εκάστης Περιφέρειας δράσεων ή προγραμμάτων ΕΤΑΚ και δημόσια πρόσκληση προς τους ανωτέρω φορείς για υποβολή σχετικών προτάσεων. Η προκήρυξη συνοδεύεται από οδηγούς εφαρμογής και ορίζονται κάθε φορά οι δικαιούχοι της δράσεως ή του προγράμματος. Στις προκηρύξεις αυτές δύναται να συμμετέχουν ως δικαιούχοι και φορείς άλλων περιφερειών της χώρας, εφόσον η συμβολή τους είναι απαραίτητη για την επιτυχή ολοκλήρωσή του έργου προς όφελος της περιφέρειας, που προκηρύσσει το πρόγραμμα. Η συμμετοχή αυτή δεν μπορεί να ξεπερνά το δεκαπέντε τοις εκατό (15%) της δημόσιας χρηματοδότησης του αντίστοιχου έργου. Επιπρόσθετα η δημόσια χρηματοδότηση δύναται να καλύπτει συμμετοχή της περιφέρειας ή φορέων της σε έργα ή δράσεις, που χρηματοδοτούνται από ανταγωνιστικά προγράμματα της Ε.Ε., όπως το εκάστοτε πρόγραμμα πλαίσιο της Ε.Ε. για έρευνα και καινοτομία».
  • Ειδικοί Λογαριασμοί Κονδυλίων Έρευνας («ΕΛΚΕ») ΑΕΙ, Ερευνητικών και Τεχνολογικών Κέντρων
  • Ν. 4485/2017 «Οργάνωση και λειτουργία της ανώτατης εκπαίδευσης, ρυθμίσεις για την έρευνα και άλλες διατάξεις» (ΦΕΚ 114/Α/04-08-2017).
  • Συνιστάται και λειτουργεί σε κάθε Ανώτατο Εκπαιδευτικό Ίδρυμα (Α.Ε.Ι.) Ειδικός Λογαριασμός Κονδυλίων Έρευνας (Ε.Λ.Κ.Ε.), για τη διαχείριση και αξιοποίηση των κονδυλίων επιστημονικής έρευνας, εκπαίδευσης, κατάρτισης, τεχνολογικής ανάπτυξης και καινοτομίας, καθώς και παροχής συναφών υπηρεσιών, προς επίτευξη του σκοπού του.
  • Σκοπός του Ε.Λ.Κ.Ε. είναι η διαχείριση και διάθεση κονδυλίων που προέρχονται από οποιαδήποτε πηγή, καθώς και από ίδιους πόρους του και προορίζονται για την κάλυψη δαπανών, οποιουδήποτε είδους, που είναι απαραίτητες για τις ανάγκες εκτέλεσης έργων ερευνητικών, εκπαιδευτικών, επιμορφωτικών, αναπτυξιακών, καθώς και έργων συνεχιζόμενης κατάρτισης, σεμιναρίων και συνεδρίων, παροχής επιστημονικών, τεχνολογικών και καλλιτεχνικών υπηρεσιών, εκπόνησης ειδικών και κλινικών μελετών, εκτέλεσης δοκιμών, μετρήσεων, εργαστηριακών εξετάσεων και αναλύσεων, παροχής γνωμοδοτήσεων, σύνταξης προδιαγραφών για λογαριασμό τρίτων, σχεδιασμού και υλοποίησης επιστημονικών, ερευνητικών, πολιτιστικών και αναπτυξιακών προγραμμάτων ως και άλλων συναφών υπηρεσιών, προς όφελος του Α.Ε.Ι..
  • Τα έργα/προγράμματα που διαχειρίζεται ο Ε.Λ.Κ.Ε. εκτελούνται από Ομάδες Έργου με Επιστημονικό Υπεύθυνο (ΕΥ), ο οποίος μπορεί να είναι μέλος Δ.Ε.Π. Α.Ε.Ι., μέλος Ε.Ε.Π., Ε.ΔΙ.Π. και Ε.Τ.Ε.Π. του Α.Ε.Ι., καθώς και μέλος του ερευνητικού προσωπικού των ερευνητικών και τεχνολογικών φορέων. Επιστημονικός υπεύθυνος μπορεί να είναι, επίσης, και εξωτερικός συνεργάτης κάτοχος διδακτορικού διπλώματος. Ειδικά στους ερευνητικούς και τεχνολογικούς φορείς, μπορεί επίσης να είναι επιστημονικός υπεύθυνος μέλος του λοιπού προσωπικού (μόνιμου ή με σύμβαση ιδιωτικού δικαίου) των εν λόγω φορέων, εφόσον κατέχει μεταπτυχιακό δίπλωμα. Η δυνατότητα να είναι ορισμένες ή όλες οι ανωτέρω κατηγορίες προσώπων ΕΥ, καθώς και οι ειδικότερες προϋποθέσεις ορίζονται στον Οδηγό Διαχείρισης και Χρηματοδότησης του οικείου Ε.Λ.Κ.Ε..
  • Ως Επιστημονικός Υπεύθυνος ενός έργου/ προγράμματος μπορεί να είναι μέλος ΔΕΠ Α.Ε.Ι., το οποίο τελεί σε επιστημονική άδεια της παρ. 1 του άρθρου 27 του ν. 4009/2011 (Α` 195).»
  • Οι πόροι του Ε.Λ.Κ.Ε. προέρχονται από: α. Κονδύλια από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) που διατίθενται είτε μέσω συγχρηματοδοτούμενων προγραμμάτων ανάπτυξης της εκπαίδευσης ή της έρευνας και της τεχνολογίας – καινοτομίας είτε με οποιονδήποτε άλλο τρόπο, β. χρηματοδοτήσεις, χορηγίες, δωρεές, κληροδοτήματα και κάθε είδους εισφορές από φυσικά πρόσωπα, δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς της ημεδαπής ή της αλλοδαπής, από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και από διεθνείς Οργανισμούς, γ. παροχή υπηρεσιών προς τρίτους που σχετίζονται με την ερευνητική και λοιπή δραστηριότητα του Ε.Λ.Κ.Ε., δ. εμπορική εκμετάλλευση δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας, προϊόντων μεταφοράς τεχνολογίας-τεχνογνωσίας, που προκύπτουν από την εκτέλεση χρηματοδοτούμενων έργων και την εν γένει ερευνητική δραστηριότητα των μελών της πανεπιστημιακής κοινότητας, ε. εκδόσεις, στ. τέλη εγγραφής/δίδακτρα, οικονομική συμμετοχή τρίτων σε συνέδρια, σεμινάρια και εκτελούμενα προγράμματα τυπικής, μη τυπικής και διά Βίου Μάθησης, ζ. πρόσοδοι από την αξιοποίηση των περιουσιακών στοιχείων του Ε.Λ.Κ.Ε. (κινητών και ακινήτων), η. έσοδα από τις κρατήσεις επί των αμοιβών και την απόδοση ποσοστού επί του εισοδήματος των καθηγητών και των λεκτόρων, σύμφωνα με την παρ. 3 του άρθρου 23 του ν. 4009/2011, θ. έσοδα από κρατήσεις που επιβάλλονται για λογαριασμό του Ε.Λ.Κ.Ε./Α.Ε.Ι., σύμφωνα με την εκάστοτε απόφαση ή σύμβαση χρηματοδότησης, σε εκτελούμενα έργα/προγράμματα των περιπτώσεων α`, β`, γ` και στ` της παρούσας παραγράφου, συμπεριλαμβανομένης της ειδικής κράτησης της παραγράφου 5 του άρθρου 59 (overhead), «ι. Έσοδα από την απόδοση ποσοστού επί των αμοιβών που εισπράττονται από τα νοσοκομεία κατά την ολοήμερη λειτουργία τους για ιατρικές επισκέψεις ή πράξεις που γίνονται από πανεπιστημιακούς ιατρούς, σύμφωνα με το άρθρο 1 του ν. 3868/2010.
  • Γραφεία Μεταφοράς Τεχνολογίας ΑΕΙ, Ερευνητικών και Τεχνολογικών Κέντρων
  • Ν. 4864/2021 «Στρατηγικές επενδύσεις και βελτίωση του επενδυτικού περιβάλλοντος μέσω της επιτάχυνσης διαδικασιών στις ιδιωτικές και στρατηγικές επενδύσεις, δημιουργία πλαισίου για τις εταιρείες τεχνοβλαστούς και άλλες επείγουσες διατάξεις για την ανάπτυξη» (ΦΕΚ 237/Α/02-12-2021):
  • Ως Μεταφορά Τεχνολογίας μπορεί να οριστεί το σύνολο των διαδικασιών που εφαρμόζουν οι οργανισμοί, στους οποίους διεξάγεται έρευνα, για να μεταφέρουν τα αποτελέσματα αυτής σε έναν άλλο οργανισμό (ιδιωτικό ή δημόσιο) και ο οποίος θα αναλάβει να αναπτύξει περαιτέρω τα αποτελέσματα με στόχο τη δημιουργία καινοτόμων νέων προϊόντων και υπηρεσιών προς όφελος της οικονομίας και της κοινωνίας. Η μεταφορά τεχνολογίας εμπλέκει ως βασικές δραστηριότητες την προστασία των δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας και την οικονομική αξιοποίηση των αποτελεσμάτων της έρευνας.
  • Ως «Γραφείο Μεταφοράς Τεχνολογίας» ορίζεται η ειδική δομή που λειτουργεί σε ερευνητικό οργανισμό, η οποία έχει ως αρμοδιότητα την υποστήριξη του ερευνητικού οργανισμού και των ερευνητών στην εμπορική αξιοποίηση ερευνητικών αποτελεσμάτων και γνώσης και στη μεταφορά τεχνολογίας επί αυτών και η οποία είτε προβλέπεται στον οργανισμό του ερευνητικού οργανισμού είτε συγκροτείται με απόφαση του αρμοδίου οργάνου του οργανισμού, δηλαδή της Συγκλήτου για τα Α.Ε.Ι. και του Διοικητικού Συμβουλίου για τα Ερευνητικά Κέντρα. Η ονομασία της εν λόγω δομής δύναται να είναι διαφορετική από τον όρο «Γραφείο Μεταφοράς Τεχνολογίας», όπως «Γραφείο Μεταφοράς Τεχνογνωσίας» ή «Μονάδα Καινοτομίας» ή «Γραφείο Καινοτομίας». Για τους σκοπούς του παρόντος κάθε τέτοια δομή, ανεξαρτήτως της ονομασίας της, ορίζεται ως «Γραφείο Μεταφοράς Τεχνολογίας».
  • Στην Ελλάδα υπάρχουν πολλοί Ερευνητικοί Φορείς που δεν έχουν σε λειτουργία Γραφείο Μεταφοράς Τεχνολογίας (19 στα 25 ΑΕΙ και 10 στα 15 Ερευνητικά Κέντρα) και άλλοι που, ενώ έχουν Γραφείο Μεταφοράς Τεχνολογίας, αυτό είναι ελλιπώς στελεχωμένο, με δεδομένο το μέγεθος ή/και τα ερευνητικά αντικείμενα του Φορέα. Αρκετοί από τους Φορείς δεν έχουν συγκεκριμένες πολιτικές τόσο για τη διαχείριση της Διανοητικής Ιδιοκτησίας (3 στους 11 που έχουν ΓΜΤ και 9 στους 21 που δεν έχουν) όσο και για την ίδρυση Τεχνοβλαστών (3 στους 11 που έχουν ΓΜΤ και 11 στους 21 που δεν έχουν) ενώ υπάρχουν κενά και δυσλειτουργίες στις διαδικασίες που ακολουθούν.
  • Η ΓΓΕΚ εκτελεί δράση για την ωρίμανση και λειτουργία δομών Μεταφοράς Τεχνολογίας στην Ελλάδα, η οποία υλοποιείται από την ΕΥΔ ΕΠΑνΕΚ και περιλαμβάνει τους άξονες, αφενός, της ωρίμανσης του οικοσυστήματος μεταφοράς τεχνολογίας στην Ελλάδα και, αφετέρου, της χρηματοδότησης της λειτουργίας δομών και δράσεων μεταφοράς τεχνολογίας. Σκοπός της δράσης είναι να αναπτυχθούν οι απαραίτητες δομές, οι διαδικασίες και οι ανθρώπινοι πόροι που θα υποστηρίζουν τη Μεταφορά Τεχνολογίας σε ΑΕΙ και Ερευνητικούς φορείς του Άρθρου 13Α του Ν. 4310/2014, στα/στους οποία/οποίους δεν λειτουργεί Γραφείο Μεταφοράς Τεχνολογίας για πάνω από ένα χρόνο ή/και δεν έχουν εγκεκριμένες διαδικασίες και πολιτικές για τη διαχείριση των δραστηριοτήτων Μεταφοράς Τεχνολογίας.

 

  1. Κίνητρα Επενδύσεων
  • Στρατηγικές Επενδύσεις.
  • Άρθρα 1 επ. του N. 4864/2021 «Στρατηγικές επενδύσεις και βελτίωση του επενδυτικού περιβάλλοντος μέσω της επιτάχυνσης διαδικασιών στις ιδιωτικές και στρατηγικές επενδύσεις, δημιουργία πλαισίου για τις εταιρείες τεχνοβλαστούς και άλλες επείγουσες διατάξεις για την ανάπτυξη» (ΦΕΚ 237/Α/02-12-2021):
  • Ως «Στρατηγικές Επενδύσεις 2» ορίζονται οι επενδύσεις οι οποίες πληρούν μια (1) τουλάχιστον από τις ακόλουθες προϋποθέσεις: […] βα) Ο συνολικός προϋπολογισμός της επένδυσης είναι μεγαλύτερος από είκοσι εκατομμύρια (20.000.000) ευρώ και αφορά σε έναν (1) ή περισσότερους από τους τομείς της αγροδιατροφής, έρευνας και καινοτομίας, βιοτεχνολογίας, πολιτιστικής και δημιουργικής βιομηχανίας, ρομποτικής, τεχνητής νοημοσύνης, ιατρικού τουρισμού, διαχείρισης απορριμμάτων και αποβλήτων, διαστημικής βιομηχανίας ή είναι μεγαλύτερος από είκοσι εκατομμύρια (20.000.000) ευρώ και η επένδυση έχει ως σκοπό τον ψηφιακό μετασχηματισμό της επιχείρησης ή την παροχή υπηρεσιών υπολογιστικού νέφους («cloud computing»). Οι επενδύσεις της παρούσας υποπερίπτωσης δύνανται να λάβουν ένα (1) ή περισσότερα από τα κίνητρα των άρθρων 8, 9, καθώς και των περ. α) και β) της παρ. 1 του άρθρου 10.
  • Ως «Εμβληματικές Επενδύσεις Εξαιρετικής Σημασίας» ορίζονται οι επενδύσεις οι οποίες υλοποιούνται από διακεκριμένες νομικές οντότητες και προωθούν την πράσινη οικονομία, την καινοτομία, την τεχνολογία, καθώς και την οικονομία χαμηλού ενεργειακού και περιβαλλοντικού αποτυπώματος και ειδικά στον τομέα αυτόν, τις επενδύσεις υποδομής με συγκεκριμένα ενεργειακά κριτήρια για την κατασκευή νέων κτιρίων, συστημάτων που συνδυάζουν σταθμό ηλεκτροπαραγωγής από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (Α.Π.Ε.) και σύστημα παραγωγής «πράσινου» υδρογόνου, εφόσον η παραγόμενη ηλεκτρική ενέργεια χρησιμοποιείται αποκλειστικά για την παραγωγή υδρογόνου, συστημάτων αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας από Α.Π.Ε., και εγκαταστάσεις θαλάσσιων αιολικών ή πλωτών φωτοβολταϊκών πάρκων, καθώς και επενδύσεις που ενισχύουν σημαντικά την ελληνική οικονομία και την ανταγωνιστικότητά της σε διεθνές επίπεδο.
  • Σύμφωνα με τις διατάξεις του νέου Νόμου για τις στρατηγικές επενδύσεις, οι επενδύσεις που εγκρίνονται ως στρατηγικές, υπόκεινται σε ειδικές πιο ευνοϊκές ρυθμίσεις σε σχέση με (i) την περιβαλλοντική νομοθεσία, (ii) την πολεοδομική νομοθεσία, (iii) την παραχώρηση χρήσης αιγιαλού και παραλίας, και (iv) και τη ρύθμιση βοηθητικών και συνοδών έργων, ενώ δύνανται να λαμβάνουν τα εξής επιμέρους κίνητρα: (α) κίνητρα χωροθέτησης, (β) φορολογικά κίνητρα, (γ) κίνητρο ταχείας αδειοδότησης, και (δ) κίνητρα ενίσχυσης δαπανών στρατηγικών επενδύσεων.
  • Κίνητρα για επενδυτικά σχέδια που προάγουν την καινοτομία στον νέο Αναπτυξιακό Νόμο.
  • Άρθρα 58 επ. του N. 4887/2022 «Αναπτυξιακός Νόμος Ελλάδα Ισχυρή Ανάπτυξη» (ΦΕΚ 16/Α/04-02-2022).
  • Στον νέο Αναπτυξιακό Νόμο υπάγονται επενδυτικά σχέδια, τα οποία συμβάλλουν στην ανάπτυξη τεχνολογίας ή στη δια της τεχνολογικής ανάπτυξης παροχή υπηρεσιών, στην παραγωγή καινοτόμων προϊόντων ή στην εισαγωγή διαδικαστικών ή οργανωτικών καινοτομιών, στην αξιοποίηση αποτελεσμάτων της έρευνας, στην αύξηση της απασχόλησης και στη δημιουργία θέσεων εργασίας υψηλής προστιθέμενης αξίας.
  • Τα υπαγόμενα στο παρόν καθεστώς επενδυτικά σχέδια ενισχύονται για το σύνολο των προβλεπόμενων επιλέξιμων δαπανών περιφερειακών ενισχύσεων. Επιπλέον και συμπληρωματικά τα υπαγόμενα στο παρόν καθεστώς επιχειρηματικά σχέδια μπορούν να ενισχυθούν και για περαιτέρω κατηγορίες επιλέξιμων δαπανών εκτός περιφερειακών ενισχύσεων, όπως προβλέπονται στο άρθρο 60 του Νόμου.
  • Τα επενδυτικά σχέδια που έχουν ολοκληρωμένο χαρακτήρα αρχικής επένδυσης αλλά και ορισμένα επενδυτικά σχέδια που δεν πληρούν την προϋπόθεση του ολοκληρωμένου χαρακτήρα αρχικής επένδυσης, εφόσον αυτά περιλαμβάνουν δαπάνες οι οποίες εντάσσονται στις κατηγορίες δαπανών της παρ. 3 του άρθρου 60 του νόμου, ενισχύονται με τα κίνητρα της επιχορήγησης, της φορολογικής απαλλαγής, της επιδότησης χρηματοδοτικής μίσθωσης (leasing) και της επιδότησης του κόστους της δημιουργούμενης απασχόλησης, όπως αυτά ορίζονται στην παρ. 1 του άρθρου 9 του νόμου. Για τις μεσαίες και μεγάλες επιχειρήσεις η ενίσχυση περιλαμβάνει όλα τα ανωτέρω κίνητρα πλην της επιχορήγησης.
  • Τα ποσοστά ενισχύσεων για τις επιλέξιμες δαπάνες των αρχικών επενδύσεων χορηγούνται με βάση τα ανώτατα όρια εντάσεων του Χάρτη Περιφερειακών Ενισχύσεων ως εξής: α. Για τις πολύ μικρές και μικρές επιχειρήσεις, τα ποσοστά ενισχύσεων για όλα τα είδη κινήτρων, πλην της επιχορήγησης, χορηγούνται στο ανώτατο ποσοστό του Χάρτη Περιφερειακών Ενισχύσεων. Το κίνητρο της επιχορήγησης χορηγείται στο ογδόντα τοις εκατό (80%) του ανώτατου ορίου του Χάρτη Περιφερειακών Ενισχύσεων. Ειδικά για τα επενδυτικά σχέδια της παρ. 3, το κίνητρο της επιχορήγησης χορηγείται στο εκατό τοις εκατό (100%) του ανώτατου ορίου. β. Για τις μεσαίες και μεγάλες επιχειρήσεις τα κίνητρα της παρ. 1 χορηγούνται στο ογδόντα τοις εκατό (80%) του ανώτατου ορίου του Χάρτη Περιφερειακών Ενισχύσεων. Ειδικά για τα επενδυτικά σχέδια της παρ. 3 τα ανωτέρω κίνητρα χορηγούνται στο εκατό τοις εκατό (100%) του ανώτατου ορίου.
  • Αυξημένα ποσοστά ενισχύσεων σύμφωνα με την παρ. 2 χορηγούνται για τα επενδυτικά σχέδια που υλοποιούνται στις ακόλουθες περιοχές: α. ορεινές περιοχές, σύμφωνα με την κατηγοριοποίηση της ΕΛ.ΣΤΑΤ., εκτός των δημοτικών ενοτήτων που συνιστούν μέρος του πολεοδομικού συγκροτήματος της Αθήνας, β. περιοχές που βρίσκονται σε απόσταση έως τριάντα (30) χιλιομέτρων από τα σύνορα, γ. νησιά με πληθυσμό μικρότερο των τριών χιλιάδων εκατό (3.100) κατοίκων, δ. Βιομηχανικές και Επιχειρηματικές Περιοχές (Β.Ε.ΠΕ.), Επιχειρηματικά Πάρκα (Ε.Π.) εξαιρουμένων των Επιχειρηματικών Πάρκων Ενδιάμεσου Βαθμού Οργάνωσης (Ε.Π.Ε.Β.Ο.), Τεχνολογικά Πάρκα και Θύλακες Υποδοχής Καινοτόμων Δραστηριοτήτων (Θ.Υ.Κ.Τ.), Οργανωμένοι Υποδοχείς Μεταποιητικών και Επιχειρηματικών Δραστηριοτήτων (Ο.Υ.Μ.Ε.Δ.), εφόσον δεν αφορούν σε εκσυγχρονισμό ή επέκταση υφιστάμενων δομών της ενισχυόμενης επιχείρησης.
  • Τα ποσοστά ενισχύσεων για τις επιλέξιμες δαπάνες των επενδυτικών σχεδίων παρέχονται στο ανώτατο προβλεπόμενο ποσοστό του Γ.Α.Κ., όπως αναγράφεται στο Παράρτημα Β`. Για τα επενδυτικά σχέδια της παρ. 3 του άρθρου 59 του Νόμου τα ποσοστά ενισχύσεων χορηγούνται στο εκατό τοις εκατό (100%) των ενισχύσεων που προβλέπονται στα αντίστοιχα τμήματα του Κεφαλαίου ΙΙΙ του Γ.Α.Κ..
  • Το ποσό των ενισχύσεων που χορηγείται σε κάθε επενδυτικό σχέδιο του παρόντος καθεστώτος δεν υπερβαίνει το όριο των δέκα εκατομμυρίων (10.000.000) ευρώ. Για τα επενδυτικά σχέδια της παρ. 3 του άρθρου 59 οι χορηγούμενες ενισχύσεις δεν μπορούν να υπερβούν το ποσό του ενός εκατομμυρίου (1.000.000) ευρώ.
  • Κίνητρα ανάπτυξης επιχειρήσεων, μέσω συνεργασιών και εταιρικών μετασχηματισμών.
  • Ν. 4935/2022 «Κίνητρα ανάπτυξης επιχειρήσεων, μέσω συνεργασιών και εταιρικών μετασχηματισμών και άλλες διατάξεις» (ΦΕΚ 103/Α/26-05-2022):
  • Στην περίπτωση συνεργασίας προσώπων, παρέχεται το κίνητρο της απαλλαγής από την καταβολή φόρου εισοδήματος για κάθε συνεργαζόμενο πρόσωπο επί των πραγματοποιούμενων προ φόρων κερδών, τα οποία προκύπτουν με βάση τη φορολογική νομοθεσία, κατά ποσοστό τριάντα τοις εκατό (30%). Στην περίπτωση που η συνεργασία πραγματοποιείται δυνάμει της ίδρυσης νέου νομικού προσώπου ή άλλης νομικής οντότητας, καθένα από τα συνεργαζόμενα πρόσωπα εισφέρει στο εταιρικό κεφάλαιο του υπό ίδρυση νομικού προσώπου ή της νομικής οντότητας ποσό ίσο με το δέκα τοις εκατό (10%) τουλάχιστον του εταιρικού του κεφαλαίου και το εταιρικό κεφάλαιο του νέου νομικού προσώπου ή της νέας νομικής οντότητας δεν υπολείπεται του ποσού των εκατόν είκοσι πέντε χιλιάδων (125.000) ευρώ.
  • Σε περίπτωση μετασχηματισμού επιχείρησης κατά την έννοια του άρθρου 1, το εισόδημα που προκύπτει από την υπεραξία μεταβίβασης στοιχείων παγίου ενεργητικού της νέας εταιρείας σε τρίτο, απαλλάσσεται από τον φόρο εισοδήματος, εφόσον πληρούνται οι ακόλουθες προϋποθέσεις: α) Ο κύκλος εργασιών της νέας εταιρείας, δηλαδή, το άθροισμα του κύκλου εργασιών των τελευταίων εγκεκριμένων και δημοσιευμένων οικονομικών καταστάσεων ή, κατά περίπτωση, των τελευταίων δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος, των μετασχηματιζόμενων επιχειρήσεων, αφαιρουμένων των μεταξύ τους συναλλαγών, είναι ίσος ή μεγαλύτερος από το ποσό των τριακοσίων εβδομήντα πέντε χιλιάδων (375.000) ευρώ, β) η μεταβίβαση των στοιχείων παγίου ενεργητικού της νέας εταιρείας σε τρίτο αφορά σε στοιχεία, που μεταφέρθηκαν από τις μετασχηματιζόμενες επιχειρήσεις, και πραγματοποιείται εντός πενταετίας από την ημερομηνία, κατά περίπτωση, ολοκλήρωσης του μετασχηματισμού εταιρειών κατά τον ν. 4601/2019 (Α` 44) ή την πραγματοποίηση της εισφοράς ατομικής επιχείρησης σε οποιασδήποτε μορφής εταιρεία κατά τις διατάξεις που διέπουν τον οικείο τύπο νέας εταιρείας, και γ) η συνολική αξία των στοιχείων παγίου ενεργητικού της νέας εταιρείας, που μεταβιβάζονται, όπως αυτή προκύπτει κατόπιν αποτίμησης σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, είναι ίση ή μικρότερη από το είκοσι τοις εκατό (20%) του μέσου κύκλου εργασιών των μετασχηματιζόμενων επιχειρήσεων της τελευταίας τριετίας.

 

4. Φορολογικά Κίνητρα

  • Θεσμικό πλαίσιο για την παροχή φορολογικών απαλλαγών σε επιχειρήσεις που υλοποιούν έργα επιστημονικής και τεχνολογικής έρευνας
  • Άρθρο 22Α του Ν. 4172/2013 «Δαπάνες Επιστημονικής και Τεχνολογικής Έρευνας» (ΦΕΚ 167/Β/23-07-2013):
  • Οι δαπάνες επιστημονικής και τεχνολογικής έρευνας, στις οποίες περιλαμβάνονται και οι αποσβέσεις του εξοπλισμού και των οργάνων, που χρησιμοποιούνται για τις ανάγκες εκτέλεσης της επιστημονικής και της τεχνολογικής έρευνας, εκπίπτουν από τα ακαθάριστα έσοδα των επιχειρήσεων κατά τον χρόνο της πραγματοποίησής τους προσαυξημένες κατά ποσοστό εκατό τοις εκατό (100%).
  • ΚΥΑ 100335/28.06.2019 «Κριτήρια χαρακτηρισμού δαπανών επιστημονικής και τεχνολογικής έρευνας των επιχειρήσεων» (ΦΕΚ 2600/Β/2019):
  • Για την ένταξη δαπανών στο άρθρο 22Α του Ν. 4172/2013 οι επιχειρήσεις πρέπει να πληρούν τα κριτήρια χαρακτηρισμού δαπανών ως Ε&Τ που ορίζονται στη σχετική ΚΥΑ, όπως έχει τροποποιηθεί με την ΚΥΑ 79230/26.07.2021 (Β΄3293) και ισχύει σήμερα.
  • Στο πλαίσιο αυτό, κάθε δικαιούχος επιχείρηση ακολουθεί τη διαδικασία υποβολής και έγκρισης αιτήσεων πιστοποίησης δαπανών επιστημονικής και τεχνολογικής έρευνας ενώπιον της Γενικής Γραμματείας Έρευνας και Καινοτομίας το αργότερο έως και την καταληκτική ημέρα υποβολής της φορολογικής της δήλωσης και, κατόπιν, λαμβάνει σχετική βεβαίωση για πάσα φορολογική χρήση.
  • Θέσπιση φορολογικού κινήτρου σε «Επενδυτές Αγγέλους» (Angel Investors)
  • Άρθρο 70Α του Ν. 4172/2013 «Έκπτωση από το φορολογητέο εισόδημα ποσοστού επί κεφαλαίου που εισφέρουν φυσικά πρόσωπα σε εγγεγραμμένες επιχειρήσεις του Εθνικού Μητρώου Νεοφυών Επιχειρήσεων» (ΦΕΚ 167/Β/23-07-2013):
  • Σε περίπτωση που φορολογούμενος φυσικό πρόσωπο εισφέρει κεφάλαιο (angel investor) σε κεφαλαιουχική εταιρεία που είναι εγγεγραμμένη στο Εθνικό Μητρώο Νεοφυών Επιχειρήσεων της Γενικής Γραμματείας Έρευνας και Τεχνολογίας του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων ποσό ίσο με το πενήντα τοις εκατό (50%) του ποσού της εισφοράς του, εκπίπτει από το φορολογητέο εισόδημά του αναλογικά ανά κατηγορία δηλωθέντος εισοδήματος του φορολογικού έτους εντός του οποίου πραγματοποιήθηκε η εισφορά.
  • Η παρ. 1 εφαρμόζεται για εισφορές κεφαλαίων φυσικού προσώπου επενδυτή, μέχρι του συνολικού ποσού των τριακοσίων χιλιάδων (300.000) ευρώ ανά φορολογικό έτος, οι οποίες (εισφορές κεφαλαίων) διενεργούνται σε έως τρεις (3), κατά τον μέγιστο αριθμό, διαφορετικές νεοφυείς επιχειρήσεις και μέχρι του ποσού των εκατό χιλιάδων (100.000) ευρώ ανά επιχείρηση.
  • ΚΥΑ 39937/09-04-2021 (ΦΕΚ 1415/Β/09-04-2021) Όροι και προϋποθέσεις για τον χαρακτηρισμό φορολογούμενου φυσικού προσώπου ως «επενδυτικού αγγέλου» (angel investor) σε νεοφυή επιχείρηση ή νεοφυείς επιχειρήσεις (startups) Εθνικό Μητρώο Νεοφυών Επιχειρήσεων «Elevate Greece»:
  • Νεοφυής Επιχείρηση: Κάθε Ανώνυμη Εταιρεία (ΑΕ), Εταιρεία Περιορισμένης Ευθύνης (ΕΠΕ) και Ιδιωτική Κεφαλαιουχική Εταιρεία (ΙΚΕ) που έχει την έδρα της στην Ελλάδα και είναι εγγεγραμμένη στο Εθνικό Μητρώο Νεοφυών Επιχειρήσεων «ElevateGreece» κατά τον χρόνο εισφοράς του κεφαλαίου.
  • Επενδυτικός Άγγελος/«Angel Investor»: Ο φορολογούμενος φυσικό πρόσωπο, φορολογικός κάτοικος Ελλάδας ή εξωτερικού, κάτοχος Ελληνικού ΑΦΜ, ο οποίος εισφέρει χρηματικά κεφάλαια σε νεοφυείς επιχειρήσεις με στόχο την εν γένει ανάπτυξή τους, με τον προβλεπόμενο από τις διατάξεις της παρούσας τρόπο.
  • Εισφορά κεφαλαίου: Η εισφορά σε χρήμα του επενδυτικού αγγέλου, η οποία πραγματοποιείται αποκλειστικά μέσω τραπεζικής κατάθεσης. Δικαίωμα έκπτωσης από το φορολογητέο εισόδημα: Ποσό ίσο με το πενήντα (50) τοις εκατό (%) του ποσού της εισφοράς κεφαλαίου του επενδυτικού αγγέλου σε νεοφυή ή νεοφυείς επιχειρήσεις, εκπίπτει αναλογικά ανά κατηγορία δηλωθέντος εισοδήματος του φορολογικού έτους εντός του οποίου πραγματοποιήθηκε η εισφορά.
  • Κίνητρα Ευρεσιτεχνίας
  • Άρθρο 71Α του Ν. 4172/2013 «Έκπτωση από το φορολογητέο εισόδημα ποσοστού επί κεφαλαίου που εισφέρουν φυσικά πρόσωπα σε εγγεγραμμένες επιχειρήσεις του Εθνικού Μητρώου Νεοφυών Επιχειρήσεων» (ΦΕΚ 167/Β/23-07-2013):
  • Ως ευρεσιτεχνία διεθνώς αναγνωρισμένη ορίζεται αυτή για την οποία έχει απονεμηθεί δίπλωμα ευρεσιτεχνίας που εμπίπτει σε μία (1) τουλάχιστον από τις ακόλουθες περιπτώσεις: αα) «Ευρωπαϊκό Δίπλωμα Ευρεσιτεχνίας», που χορηγείται από το Ευρωπαϊκό Γραφείο Διπλωμάτων Ευρεσιτεχνίας και έχει κατοχυρωθεί στην Ελλάδα. αβ) «Δίπλωμα Ευρεσιτεχνίας» κατοχυρωμένο στον Οργανισμό Βιομηχανικής Ιδιοκτησίας (Ο.Β.Ι.), αποκλειομένων των Πιστοποιητικών Υποδείγματος Χρησιμότητας (Π.Υ.Χ.), το οποίο έχει, επίσης, κατοχυρωθεί σε ένα ακόμη κράτος, το οποίο: i) έχει προσχωρήσει στην Ευρωπαϊκή Σύμβαση Διπλωμάτων Ευρεσιτεχνίας ή συνεργάζεται στο πλαίσιο αυτής, ή ii) είναι μέλος του Ο.Ο.Σ.Α. ή σε καθεστώς υποψήφιας προς ένταξη χώρας ή σε καθεστώς ενισχυμένης δέσμευσης. Προϋπόθεση για την απαλλαγή από τον φόρο εισοδήματος είναι τα διπλώματα ευρεσιτεχνίας να είναι σε ισχύ τουλάχιστον μέχρι την τελευταία ημέρα της χρήσης για την οποία ζητείται η απαλλαγή.
  • Ως «Επιλέξιμες δαπάνες έρευνας και ανάπτυξης» ορίζεται το ποσό των δαπανών έρευνας και ανάπτυξης, οι οποίες πραγματοποιούνται, κατά το τρέχον και τα προηγούμενα φορολογικά έτη από την ίδια την επιχείρηση ή έχουν ανατεθεί σε τρίτα, μη συνδεδεμένα με την επιχείρηση πρόσωπα, κατά την έννοια της περ. ζ’ του άρθρου 2 και συνδέονται άμεσα με τη δημιουργία, ανάπτυξη ή βελτίωση της ευρεσιτεχνίας.
  • Ως «Κέρδη από την εκμετάλλευση της ευρεσιτεχνίας» ορίζεται το εισόδημα που αποκτάται ως αντάλλαγμα για τη χρήση ή το δικαίωμα χρήσης των δικαιωμάτων επί διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας, καθώς και τα έσοδα από την πώληση των διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας, μετά την αφαίρεση των επιλέξιμων δαπανών για έρευνα και ανάπτυξη, που αναλογούν στα εισοδήματα αυτά και τα οποία πραγματοποιήθηκαν το τρέχον φορολογικό έτος. Επίσης, ως κέρδη από την εκμετάλλευση της ευρεσιτεχνίας νοούνται και τα κέρδη από την πώληση προϊόντων παραγωγής της επιχείρησης, ανεξάρτητα εάν αυτά παρήχθησαν σε εγκαταστάσεις της ίδιας της επιχείρησης ή τρίτων, για την οποία χρησιμοποιήθηκε ευρεσιτεχνία, κατά το μέρος που αναλογούν στη χρήση του διπλώματος ευρεσιτεχνίας.
  • Τα κέρδη της επιχείρησης από την εκμετάλλευση ευρεσιτεχνίας διεθνώς αναγνωρισμένης στο όνομά της, που αναπτύχθηκε από την ίδια, απαλλάσσονται από τον φόρο εισοδήματος για έως τρεις (3) συνεχόμενες χρήσεις, αρχής γενομένης από τη χρήση μέσα στην οποία πραγματοποιήθηκαν για πρώτη φορά τα κέρδη αυτά. Η απαλλαγή χορηγείται με την προϋπόθεση ότι υπάρχει σύνδεση με τις δαπάνες έρευνας και ανάπτυξης που πραγματοποιήθηκαν από την επιχείρηση για την ανάπτυξη της ευρεσιτεχνίας.
  • ΚΥΑ 79628/ΕΞ/2022 «Καθορισμός των όρων, προϋποθέσεων και διαδικασιών για την εφαρμογή του άρθρου 71Α «Κίνητρα Ευρεσιτεχνίας» του ν. 4172/2013 (Α’ 167), όπως αυτό τροποποιήθηκε με το άρθρο 89 του ν. 4864/2021 (Α’ 237)» (ΦΕΚ 2898/Β/08-06-2022):
  • Ως κέρδη από την εκμετάλλευση της ευρεσιτεχνίας νοούνται και τα κέρδη από την πώληση προϊόντων παραγωγής της επιχείρησης, ανεξάρτητα εάν αυτά παρήχθησαν σε εγκαταστάσεις της ίδιας της επιχείρησης ή τρίτων, για την οποία χρησιμοποιήθηκε ευρεσιτεχνία, κατά το μέρος που αναλογούν στη χρήση του διπλώματος ευρεσιτεχνίας (embedded IP income). Για τον υπολογισμό των εν λόγω κερδών εφαρμόζονται οι γενικές αρχές και οι κατευθυντήριες γραμμές του ΟΟΣΑ για τις ενδοομιλικές συναλλαγές.
  • Φορέας πιστοποίησης των διεθνώς αναγνωρισμένων και ευρισκομένων σε ισχύ ευρεσιτεχνιών, σύμφωνα με τους ορισμούς της παρ. 3 του άρθρου 71Α του ν. 4172/2013 (Κ.Φ.Ε.), όπως αυτό ισχύει μετά την τροποποίησή του με την παρ. 1 του άρθρου 89 του ν. 4864/2021, είναι ο Οργανισμός Βιομηχανικής Ιδιοκτησίας (Ο.Β.Ι.), ο οποίος ιδρύθηκε με το άρθρο 1 του ν. 1733/1987.
  • Η αίτηση υπαγωγής υποβάλλεται από την ενδιαφερόμενη επιχείρηση στη Γενική Γραμματεία Βιομηχανίας (ΓΓΒ) του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων, η οποία την διαβιβάζει στον Ο.Β.Ι. Ο Ο.Β.Ι. διαπιστώνει, έπειτα από ενδελεχή εξέταση των προσκομιζόμενων δικαιολογητικών, ότι για την παραγωγή του προϊόντος ή την παροχή υπηρεσίας χρησιμοποιήθηκε, κατά το έτος μέσα στο οποίο πραγματοποιήθηκαν για πρώτη φορά έσοδα από την πώληση προϊόντων ή την παροχή υπηρεσιών, η διεθνώς αναγνωρισμένη ευρεσιτεχνία και ότι αυτή έχει κατά τις διατάξεις της παρούσας αναπτυχθεί από την επιχείρηση, ότι το εισόδημα που αποκτάται ως αντάλλαγμα για τη χρήση ή το δικαίωμα χρήσης των δικαιωμάτων επί διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας και ότι τα έσοδα από την πώληση των διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας, τα οποία πραγματοποιήθηκαν κατά το τρέχον φορολογικό έτος, αφορούν σε ευρεσιτεχνία διεθνώς αναγνωρισμένη κατά την έννοια της περ. α` της παρ. 3 του άρθρου 71Α του ν. 4172/2013. Στη συνέχεια, ο Ο.Β.Ι. εκδίδει αιτιολογημένη θετική ή αρνητική γνώμη, σχετικά με τη συνδρομή των προϋποθέσεων εκείνων που εξετάζονται από το Ο.Β.Ι., την οποία διαβιβάζει στη ΓΓΒ για την έκδοση εγκριτικής ή απορριπτικής απόφασης από το αρμόδιο όργανο του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων. Για την εργασία αυτή ο Ο.Β.Ι. δύναται να χρησιμοποιεί και εξωτερικούς εμπειρογνώμονες..
  • Αυτόματη επιστροφή φαρμακευτικής δαπάνης CLAWBACK
  • ΚΥΑ Γ.Π. B1 Β2/84482/2022 «Διαδικασία, όροι και προϋποθέσεις συμψηφισμού αυτόματης επιστροφής φαρμακευτικής δαπάνης με ποσοστά επί των δαπανών έρευνας και ανά- πτυξης και των δαπανών επενδυτικών σχεδίων ανάπτυξης προϊόντων ή υπηρεσιών ή γραμμών παραγωγής – Καθορισμός ανώτατου ποσού για τις δαπάνες του έτους 2020» (ΦΕΚ 5863/Β/31-12-2020):
  • Ως έργο έρευνας και ανάπτυξης φαρμακευτικών προϊόντων («Έργο Ε και Α») νοούνται όλες οι ενέργει- ες που πραγματοποιούνται προκειμένου να τεθεί σε κυκλοφορία ένα φαρμακευτικό προϊόν, (π.χ. ανάπτυξη πρώτης ύλης για την παραγωγή φαρμάκου, φάρμακο αναφοράς, γενόσημο, υβριδικό, βιοομοειδές, ανάπτυξη λογισμικού ερευνητικών εφαρμογών κ.λπ.) σύμφωνα με τις απαιτήσεις της ενωσιακής και εθνικής νομοθεσίας. Αποτελείται από δέσμες εργασιών, δραστηριοτήτων ή υπηρεσιών και περιλαμβάνει σαφείς στόχους και συγκε- κριμένα παραδοτέα.
  • Ως επενδυτικό σχέδιο ανάπτυξης προϊόντων ή υπη- ρεσιών ή γραμμών παραγωγής («Επενδυτικό Σχέδιο») νοείται κάθε ενέργεια που αποσκοπεί στην εγκατάσταση νέας ή στον εκσυγχρονισμό υπάρχουσας παραγωγικής διαδικασίας με σκοπό την βελτίωση υφιστάμενων δι- εργασιών παραγωγής, την αύξηση της δυναμικότητας αυτών και την βελτίωση της ποιότητας των παραγόμε- νων προϊόντων.
  • Με την εν λόγω ΚΥΑ το συνολικό ποσό των δαπανών από Έργα Ε&Α και Επενδυτικά Σχέδια Κατόχων Άδειας Κυκλοφορίας (Κ.Α.Κ.) φαρμάκων ανθρώπινης χρήσης ή τοπικών τους αντιπροσώπων στην Ελλάδα, και εν γένει κάθε φαρμακευτικής επιχείρησης που υποχρεούται σε καταβολή ποσού αυτόματης επιστρο- φής (clawback) της φαρμακευτικής δαπάνης του Ε.Ο.Π.Υ.Υ. και της νοσοκομειακής φαρμακευτικής δαπάνης, δύναται να συμψηφίζεται με την αυτόματη επιστροφή (clawback) φαρμακευτικής δαπάνης.
  • Καθεστώς εναλλακτικής φορολόγησης επενδυτών που μεταφέρουν τη φορολογική τους κατοικία στην Ελλάδα.
  • Προσθήκη άρθρου 5Β στον Ν. 4172/2013 με τον Ν. 4646/2019 «Φορολογική μεταρρύθμιση με αναπτυξιακή διάσταση για την Ελλάδα του αύριο» (ΦΕΚ 201/Α/12-12-2019):
  • Ο φορολογούμενος, φυσικό πρόσωπο, που μεταφέρει τη φορολογική κατοικία του στην Ελλάδα δύναται να υπαχθεί σε εναλλακτικό τρόπο φορολόγησης για το εισόδημα που προκύπτει στην αλλοδαπή, εφόσον σωρευτικά: α) δεν ήταν φορολογικός κάτοικος της Ελλάδος τα προηγούμενα επτά (7) από τα οκτώ (8) έτη πριν τη μεταφορά της φορολογικής κατοικίας του στην Ελλάδα, και β) αποδεικνύει ότι επενδύει o ίδιος ή συγγενικό του πρόσωπο ή μέσω νομικού προσώπου ή νομικής οντότητας στο οποίο ή στην οποία, αντίστοιχα, έχει την πλειοψηφία των μετοχών ή μεριδίων, σε ακίνητα ή επιχειρήσεις ή κινητές αξίες ή μετοχές ή μερίδια σε νομικά πρόσωπα ή νομικές οντότητες με έδρα την Ελλάδα. Το ποσό της επένδυσης αυτής δεν μπορεί να είναι μικρότερο των πε-ντακοσίων χιλιάδων (500.000) ευρώ. Η επένδυση πρέπει να έχει ολοκληρωθεί εντός τριών (3) ετών από την ημερομηνία υποβολής της σχετικής αίτησης για την υπαγωγή σε εναλλακτική φορολόγηση.
  • Εφόσον γίνει δεκτή, η υπαγωγή του φορολογούμενου σε εναλλακτικό τρόπο φορολόγησης για το εισόδημα που προκύπτει στην αλλοδαπή, το φυσικό πρόσωπο καταβάλλει κάθε φορολογικό έτος φόρο κατ` αποκοπή, ανεξαρτήτως του ύψους εισοδήματος που αποκτήθηκε στην αλλοδαπή, ποσού εκατό χιλιάδων (100.000) ευρώ. Το φυσικό πρόσωπο έχει τη δυνατότητα να ζητήσει την επέκταση της εφαρμογής του άρθρου αυτού σε συγγενικό του πρόσωπο και στην περίπτωση αυτή καταβάλλεται ποσό φόρου ίσο με είκοσι χιλιάδες (20.000) ευρώ για κάθε συγγενικό πρόσωπο και δεν εφαρμόζονται οι διατάξεις της φορολογίας δωρεών, κληρονομιών και γονικών παροχών. Ο φόρος της παραγράφου αυτής καταβάλλεται κάθε φορολογικό έτος σε μία (1) δόση μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημέρα του μηνός Ιουλίου και δεν συμψηφίζεται με άλλες φορολογικές υποχρεώσεις ή τυχόν πιστωτικά υπόλοιπα των προσώπων που έχουν υπαχθεί στον εναλλακτικό τρόπο φορολόγησης. Τυχόν φόρος που έχει καταβληθεί από τα ίδια αυτά πρόσωπα στην αλλοδαπή για τα εισοδήματα που καλύπτονται από τον εναλλακτικό τρόπο φορολόγησης δεν συμψηφίζεται έναντι οποιασδήποτε φορολογικής τους υποχρέωσης στην Ελλάδα.
  • Ειδικός τρόπος φορολόγησης εισοδήματος από μισθωτή εργασία και επιχειρηματική δραστηριότητα που προκύπτει στην ημεδαπή, φυσικών προσώπων που μεταφέρουν τη φορολογική τους κατοικία στην Ελλάδα.
  • Προσθήκη άρθρου 5Β στον Ν. 4172/2013 με το άρθρο 40 του Ν. 4646/2019 «Περιστολή του λαθρεμπορίου – Κύρωση του Πρωτοκόλλου για την εξάλειψη του παράνομου εμπορίου καπνού, διατάξεις περί κοινωφελών περιουσιών και σχολαζουσών κληρονομιών, διατάξεις για τα τέλη κυκλοφορίας και τα τέλη ταξινόμησης, κίνητρα για την προσέλκυση φορολογικών κατοίκων και άλλες διατάξεις» (ΦΕΚ 242/Α/04-12-2020):
  • Ο φορολογούμενος, φυσικό πρόσωπο, που μεταφέρει τη φορολογική κατοικία του στην Ελλάδα υπάγεται σε φορολόγηση, όπως ορίζεται στην επόμενη παράγραφο, για το εισόδημα από μισθωτή εργασία που αποκτά στην Ελλάδα, εφόσον σωρευτικά: α) δεν ήταν φορολογικός κάτοικος της Ελλάδος τα προηγούμενα πέντε (5) από τα έξι (6) έτη πριν από τη μεταφορά της φορολογικής κατοικίας του στην Ελλάδα, β) μεταφέρει τη φορολογική του κατοικία από κράτος – μέλος της Ε.Ε. ή του Ε.Ο.Χ. ή από κράτος με το οποίο είναι σε ισχύ συμφωνία διοικητικής συνεργασίας στον τομέα της φορολογίας με την Ελλάδα, γ) παρέχει υπηρεσίες στην Ελλάδα στο πλαίσιο εργασιακής σχέσης, που ασκείται είτε σε ημεδαπό νομικό πρόσωπο ή νομική οντότητα είτε σε μόνιμη εγκατάσταση αλλοδαπής επιχείρησης στην Ελλάδα και δ) δηλώνει ότι θα παραμείνει στην Ελλάδα τουλάχιστον για μία διετία.
  • Εφόσον η σχετική αίτηση του φορολογούμενου σύμφωνα με την προβλεπόμενη διαδικασία γίνει δεκτή, το φυσικό πρόσωπο απαλλάσσεται από τον φόρο εισοδήματος και από την ειδική εισφορά αλληλεγγύης του άρθρου 43Α για το πενήντα τοις εκατό (50%) του εισοδήματός του από μισθωτή εργασία που αποκτά στην Ελλάδα μέσα στο φορολογικό έτος.

 

5. Υποδομές

  • Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα ΑΕ:
  • Με τον Ν. 3912/2011 (ΦΕΚ 17/Α/17-02-2011) συστάθηκε το Εθνικό Ταμείο Επιχειρηματικότητας και Ανάπτυξης («ΕΤΕΑΝ ΑΕ») με αρχικό μετοχικό κεφάλαιο Ευρώ 1,7 δις. Με τον Ν. 4608/2019 (ΦΕΚ 66/Α/25-04-2019) η ΕΤΕΑΝ ΑΕ μετονομάστηκε σε Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα.
  • Κύριος σκοπός της ΕΑΤ είναι η προώθηση της δίκαιης, βιώσιμης και ολιστικής ανάπτυξης της οικονομίας σε περιφερειακό και εθνικό επίπεδο. Η εθνική αναπτυξιακή πολιτική αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της στρατηγικής της Εταιρείας. Ειδικότερα, η Εταιρεία έχει ως σκοπό: α) τη στήριξη της επιχειρηματικότητας, β) τη διευκόλυνση της πρόσβασης των επιχειρήσεων σε πηγές χρηματοδότησης για την αντιμετώπιση και κάλυψη δυσλειτουργιών και ανεπαρκειών της αγοράς, μέσω, ιδίως, του σχεδιασμού, της δημιουργίας και της εφαρμογής χρηματοδοτικών μέσων για τη βέλτιστη διοχέτευση των εθνικών, ευρωπαϊκών και άλλων κονδυλίων προς επιχειρήσεις, γ) την προώθηση της καινοτομίας, δ) την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων, ε) την προώθηση ποιοτικών, στρατηγικών και καινοτόμων έργων, στ) την προσέλκυση κεφαλαίων και την προώθηση των επενδύσεων στη Χώρα με στόχο την οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη, ζ) τον σχεδιασμό, την ανάπτυξη και υλοποίηση χρηματοδοτικών εργαλείων, η) την παροχή συμβουλευτικών υπηρεσιών σε επιχειρήσεις και στον δημόσιο τομέα, όπως αυτός ορίζεται στον ν. 4270/2014, θ) την προώθηση της κοινωνικής και αλληλέγγυας οικονομίας και η) την ενίσχυση της απασχόλησης, όπως ειδικότερα ο σκοπός αυτός ορίζεται στο Καταστατικό της.
  • Ταμείο Επιχειρηματικών Συμμετοχών (ΤΑΕΣΥΜ):
  • ΚΥΑ 124629/2020 «Αντικατάσταση της υπ’ αρ. 21321/19-2-2019 κοινής υπουργικής απόφασης «Ανάθεση στην ΕΤΕΑΝ Α.Ε. διαχείρισης και υλοποίησης προγράμματος για τη συμμετοχή της ως Θεσμικός Επενδυτής στα Χρηματοδοτικά Μέσα του Ταμείου Επιχειρηματικών Συμμετοχών (ΤΑΕΣΥΜ)» (ΦΕΚ 518/Β/2020).
  • Το Ταμείο Επιχειρηματικών Συμμετοχών («EquiFund») είναι πρωτοβουλία της Ελληνικής Δημοκρατίας σε συνεργασία με το Ευρωπαϊκού Ταμείου Επενδύσεων («ΕΤαΕ»), προκειμένου να δοθεί προώθηση στην αγορά επιχειρηματικών κεφαλαίων στην Ελλάδα.
  • Ο σκοπός αυτός επιτυγχάνεται με τη διοχέτευση κεφαλαίων από το EquiFund σε ενδιάμεσους χρηματοοικονομικούς φορείς, δηλαδή σε επιλεγμένες από το ΕΤαΕ ομάδες διαχείρισης (Fund partners), με την κατάλληλη τεχνογνωσία, οι οποίες στη συνέχεια προβαίνουν, με επαγγελματικό και ανεξάρτητο τρόπο, στην επιλογή των επιχειρηματικών σχημάτων και ιδεών που θα χρηματοδοτήσουν.
  • Το αρχικό κεφάλαιο που ορίστηκε να διοχετευτεί σε αυτήν ανήλθε στα 260 εκατ. ευρώ, 200 εκατ. ευρώ από εθνικούς πόρους του Ευρωπαϊκού Ταμείου Περιφερειακής Ανάπτυξης μέσω του Επιχειρησιακού Προγράμματος “Ανταγωνιστικότητα, Επιχειρηματικότητα και Καινοτομία” (ΕΠΑνΕΚ) του ΕΣΠΑ 2014-2020 και 60 εκατ. ευρώ από το ΕΤαΕ. Με την μόχλευση επιπρόσθετων κεφαλαίων, το ύψος των κεφαλαίων που κινητοποιούνται μέσω της πρωτοβουλίας για την ενίσχυση της καινοτομίας ανέρχεται πλέον τα 450 εκατ. ευρώ διαθέσιμων πόρων.
  • Συμμετοχές 5G Ανώνυμη Εταιρεία:
  • Με το άρθρο 93 του Ν. 4727/2020 (ΦΕΚ 184/Α/23-09-2020) συστάθηκε η «Συμμετοχές 5G Α.Ε.» ως θυγατρική της «Ελληνικής Εταιρείας Συμμετοχών και Περιουσίας Α.Ε.» (Ε.Ε.Σ.Υ.Π. Α.Ε.) του άρθρου 184 του ν. 4389/2016 (Α΄ 94) με αποκλειστικό σκοπό τη σύσταση και διαχείριση του «Ταμείου Φαιστός».
  • Το άρθρο 94 του Ν. 4727/2020 προβλέπει ότι το «Ταμείο Φαιστός» («Phaistos Fund») συστήνεται από την εταιρεία «Συμμετοχές 5G Α.Ε.» του άρθρου 93, με τη μορφή Αμοιβαίου Κεφαλαίου Επιχειρηματικών Συμμετοχών (Α.Κ.Ε.Σ.) του άρθρου 7 του ν. 2992/2002 (Α’ 54). Το ενεργητικό του «Ταμείου Φαιστός» προκύπτει από ποσό που αντιστοιχεί σε ποσοστό είκοσι πέντε τοις εκατό (25%) από τα έσοδα του Δημοσίου που θα προέρχονται από τον διαγωνισμό που θα διενεργηθεί για τη χορήγηση δικαιωμάτων χρήσης ραδιοσυχνοτήτων στις χαμηλές (Low, L, <1GHz), στις μεσαίες (Medium, M, 1 GHz-6GHz) και στις υψηλές (High, H, >6GHz) ζώνες συχνοτήτων, αμέσως μόλις ολοκληρωθεί η σχετική διαγωνιστική διαδικασία. Στο ενεργητικό του «Ταμείου Φαιστός» δύνανται να συμμετέχουν ιδιώτες και επαγγελματίες επενδυτές.
  • Το «Ταμείο Φαιστός» έχει ως αποκλειστικό σκοπό τις επενδύσεις σε επιχειρήσεις, ο οποίες εδρεύουν στην Ελλάδα ή σε άλλο κράτος της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή σε τρίτη χώρα, υπό την προϋπόθεση ότι δραστηριοποιούνται στην έρευνα ή/και ανάπτυξη προϊόντων ή/και υπηρεσιών που λειτουργούν σε υποδομές 5G (ή σχετικές με αυτές) αυτών στην Ελλάδα, ενδεικτικά στους ακόλουθους κλάδους: μεταφορές/εφοδιαστική (logistics), μεταποίηση, βιομηχανία, συμπεριλαμβανομένης, μεταξύ άλλων, της αμυντικής, αγαθά και δίκτυα κοινής ωφέλειας, υγεία, τουρισμός, πληροφόρηση και μέσα ενημέρωσης.
  • Για την εκπλήρωση του σκοπού του, το «Ταμείο Φαιστός» μπορεί: α) να συμμετέχει, κατά την ίδρυση ή μεταγενέστερα, στο κεφάλαιο επιχειρήσεων με κινητές αξίες που δεν είναι εισηγμένες σε οργανωμένη αγορά ή διαπραγματεύσιμες σε Πολυμερή Μηχανισμό Διαπραγμάτευσης (Π.Μ.Δ.), καθώς και να επενδύει σε τίτλους επιλογής ή άλλες κινητές αξίες που παρέχουν δικαίωμα απόκτησης των ως άνω κινητών αξιών, β) να συμμετέχει στο κεφάλαιο επιχειρήσεων με κινητές αξίες ήδη εισηγμένες σε οργανωμένη αγορά ή διαπραγματεύσιμες σε Π.Μ.Δ., καθώς και να επενδύει σε τίτλους επιλογής ή άλλες κινητές αξίες που παρέχουν δικαίωμα απόκτησης των ως άνω κινητών αξιών, εφόσον, κατά τον χρόνο απόκτησης της συμμετοχής, το ποσοστό του Ταμείου θα ανέρχεται τουλάχιστον στο δεκαπέντε τοις εκατό (15%) του μετοχικού κεφαλαίου των εν λόγω επιχειρήσεων, γ) να επενδύει σε κάθε είδους ομολογίες επιχειρήσεων με την επιφύλαξη του ορίου της περ. β’, εφόσον πρόκειται για εισηγμένες ομολογίες ή μετατρέψιμες ομολογίες εισηγμένων εταιρειών, εφόσον, και στις τρεις ανωτέρω περ. α’, β’ και γ’, οι εταιρείες αυτές δραστηριοποιούνται στην έρευνα ή/και ανάπτυξη προϊόντων ή/και υπηρεσιών που λειτουργούν σε υποδομές 5G (ή σχετικές με αυτές) στην Ελλάδα, και δ) να τοποθετεί τα διαθέσιμά του σε καταθέσεις.
  • Με σύμβαση, που δύναται να συναφθεί μεταξύ του Ελληνικού Δημοσίου, εκπροσωπούμενου από τους Υπουργούς Οικονομικών, Ανάπτυξης και Επενδύσεων και Ψηφιακής Διακυβέρνησης και της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας Επενδύσεων (Ε.Α.Τ.Ε.), ανατίθενται στην Ε.Α.Τ.Ε., ως εντολοδόχο και για λογαριασμό του Ελληνικού Δημοσίου, η παρακολούθηση και η υλοποίηση της συμμετοχής του Δημοσίου στο «Ταμείο Φαιστός». Στην εν λόγω σύμβαση καθορίζονται το περιεχόμενο της εντολής, τα δικαιώματα και οι υποχρεώσεις των μερών σχετικά με την εκτέλεση της εντολής, καθώς και κάθε άλλο ζήτημα που συντείνει στη διασφάλιση των δικαιωμάτων του Ελληνικού Δημοσίου.
  • Η Εταιρεία λειτουργεί χάριν του δημοσίου συμφέροντος, σύμφωνα με τους κανόνες της ιδιωτικής οικονομίας για την εξυπηρέτηση ειδικού δημόσιου σκοπού, διέπεται από τις διατάξεις του παρόντος και συμπληρωματικά από τις διατάξεις του Τέταρτου Μέρους του ν. 4389/2016 (Α΄ 94) και του ν. 4548/2018 (A΄104).
  • Θερμοκοιτίδες & Επιταχυντές Καινοτομίας.
  • Το EquiFund είναι πρωτοβουλία της Ελληνικής Δημοκρατίας σε συνεργασία με το European Investment Fund («EIF») και έχει ως σκοπό την προσέλκυση επιχειρηματικών κεφαλαίων στην Ελλάδα.
  • Τεχνοπόλεις.
  • Σύμφωνα με το άρθρο 41 1 ββ’ του Ν. 3982/2011, ως Επιχειρηματικό Πάρκο Ειδικού Τύπου ορίζεται ο χώρος που καθορίζεται, οριοθετείται, πολεοδομείται και οργανώνεται σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος Μέρους, για να λειτουργήσει αποκλειστικά ως χώρος υποδοχής επιχειρήσεων ειδικών κλάδων, όπως: […] τεχνοπόλεις, ήτοι χώροι, όπου εγκαθίστανται επιχειρηματικές δραστηριότητες νέας και υψηλής τεχνολογίας, ερευνητικές και εκπαιδευτικές δραστηριότητες, επιχειρήσεις παροχής υπηρεσιών και οι οποίοι χαρακτηρίζονται από υψηλή ποιότητα περιβάλλοντος.
  • Η Γενική Γραμματεία Έρευνας και Καινοτομίας (Γ.Γ.Ε.Κ.), σε συνεργασία με το Υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων (Υ.Π.ΑΝ.Ε.), πραγματοποίησε εντατικές ενέργειες και ελέγχους σε πιθανούς χώρους στους οποίους θα μπορούσε να στεγαστεί η Πολιτεία Καινοτομίας. Εν τέλει προκρίθηκε, ως καταλληλότερη, η επιλογή των παλαιών εγκαταστάσεων της ΧΡΩΠΕΙ επί της οδού Πειραιώς. Με την ΥΑ 134218/16-12-2020 εγκρίθηκε η διενέργεια δημόσιου διεθνούς διαγωνισμού με τη διαδικασία του ανταγωνιστικού διαλόγου για την ανάθεση Σύμβασης Σύμπραξης Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα του έργου «ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΚΕΝΤΡΟΥ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ ΜΕ Σ.Δ.Ι.Τ.» σύμφωνα με της διατάξεις των ν. 4413/2016 (Α’ 148) και 3389/2005 (Α’ 232). Η δημιουργία της πρώτης Πολιτείας Καινοτομίας στην Αθήνα (ΧΡΩΠΕΙ), στα πρότυπα των Κέντρων Καινοτομίας (Innovation District), θα αποτελέσει ένα φυσικό χώρο, όπου μεγάλες επιχειρήσεις, ακαδημαϊκά ιδρύματα, νεοφυείς επιχειρήσεις (Startups) και Startup Incubator/Accelerators, φιλοξενούνται και συνεργάζονται, ενισχύοντας την καινοτομία και την επιχειρηματικότητα, όχι μόνο σε εθνικό αλλά και σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο.

 

6. Εθνικό Μητρώο Νεοφυών Επιχειρήσεων

  • ΚΥΑ υπ’ αρ. 85490/10-08-2020 «Σύσταση στη Γενική Γραμματεία Έρευνας και Τεχνολογίας του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων, Εθνικού Μητρώου Νεοφυών Επιχειρήσεων. Προϋποθέσεις εγγραφής και κριτήρια υπαγωγής των επιχειρήσεων στο ως άνω Μητρώο» (ΦΕΚ 3668/Β/10-08-2020), όπως τροποποιήθηκε με την ΚΥΑ 134622/17.12.2020 (Β΄5587).
  • Μητρώο που τηρείται από τη Γενική Γραμματεία Έρευνας και Καινοτομίας (Γ.Γ.Ε.Κ.) του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων στο οποίο εγγράφονται επιχειρήσεις μέσω της διαδικασίας που ορίζεται με την υπ’ αρ. 85490/10.08.2020 κοινή απόφαση των Υφυπουργών Οικονομικών και Ανάπτυξης και Επενδύσεων «Σύσταση στη Γενική Γραμματεία Έρευνας και Τεχνολογίας του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων, Εθνικού Μητρώου Νεοφυών, Επιχειρήσεων Προϋποθέσεις εγγραφής και κριτήρια υπαγωγής των επιχειρήσεων στο ως άνω Μητρώο» (Β’ 3668), όπως τροποποιήθηκε και ισχύει.
  • Σκοπός του μητρώου είναι: (α) η χαρτογράφηση, παρακολούθηση, στατιστική και ποιοτική ανάλυση του συγκεκριμένου πεδίου της επι- χειρηματικότητας, και (β) η εν συνεχεία αξιοποίησή του για την εφαρμογή πολιτικών που στόχο έχουν την παροχή κινήτρων και διευκολύνσεων σε νεοφυείς επιχειρήσεις ή/και ομάδες νεοφυών επιχειρήσεων.
  • Δικαίωμα εγγραφής στο Μητρώο έχουν κεφαλαιου- χικές επιχειρήσεις με τη νομική μορφή ΙΚΕ, ΕΠΕ, ΑΕ, ή αντίστοιχες μορφές σε άλλα κράτη με παρουσία στην Ελλάδα. Εξαιρούνται μονοπρόσωπες ΙΚΕ και μονοπρό- σωπες ΕΠΕ.
  • Για την ένταξη στο μητρώο ο όρος «Καινοτομία» προσδιορίζεται από τα ακόλουθα χαρακτηριστικά: (α) Να υπάρχει τεχνολογική καινοτομία στο προϊόν/ υπηρεσία ή/και να υπάρχει ένα καινοτόμο επιχειρημα- τικό μοντέλο σε πρόσφατη (νέα) τεχνολογία. (β) Να υπάρχει πολύ περιορισμένος αριθμός αντα- γωνιστών αντιστοίχων νεοφυών ή πολύ λίγες μεγάλες επιχειρήσεις του τομέα. Διευκρινίζεται ότι στην παρού- σα, ο όρος «ανταγωνιστές» αφορά σε επιχειρήσεις που προτείνουν λύσεις με παρόμοια πλεονεκτήματα και όχι γενικά όσους απευθύνονται στην ίδια αγορά. (γ) Καινοτόμες χαρακτηρίζονται και οι επιχειρήσεις που η κύρια δραστηριότητά τους είναι ερευνητική με σκοπό την παραγωγή πνευματικής ιδιοκτησίας με προ- οπτικές εμπορικής αξιοποίησης («επιχειρήσεις έντασης γνώσης»).
  • Η εγγραφή μίας επιχείρησης στο Μητρώο την κα- θιστά δυνητικό δικαιούχο Κρατικών Ενισχύσεων. Για να είναι επιλέξιμη προς ενίσχυση, θα πρέπει να έχει εντα- χθεί στο Μητρώο πριν δημοσιευτεί η πρόσκληση για την συγκεκριμένη ενίσχυση. Προκειμένου να καταστεί δικαιούχος θα αξιολογείται με βάση την Κοινοτική και Εθνική Νομοθεσία, τους όρους και προϋποθέσεις της σχετικής πρόσκλησης. Επίσης, η νεοφυής επιχείρηση εγγεγραμμένη στο ανωτέρω Μητρώο, θα απολαμβάνει εθνικής και παγκόσμιας προ- βολής, δυνητικά ικανής να προσελκύσει ιδιώτες επενδυ- τές, βραβεία και άλλες παροχές σε είδος.
  • Ο κατάλογος των εγγεγραμμένων επιχειρήσεων στο Μητρώο της Γ.Γ.Ε.Κ. γνωστοποιείται και επικαιροποιείται με αποφάσεις τμηματικής εγγραφής και διαγραφής του Γενικού Γραμματέα Έρευνας και Καινοτομίας και είναι προσβάσιμος ανά πάσα στιγμή, μέσω της πλατφόρμας www.elevategreece.gov.gr

 

7. Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας «Ελλάδα 2.0»

  • Άξονας 4.5 Προώθηση της έρευνας και της καινοτομίας
  • Ο Άξονας 4.5 στοχεύει μέσω παρεμβάσεων στην ενίσχυση της σύνδεσης μεταξύ ακαδημαϊκού και παραγωγικού τομέα, προωθώντας καινοτόμες εταιρείες start-up. Η προτεινόμενη μεταρρύθμιση του Άξονα, στοχεύει μέσω της πλατφόρμας Elevate Greece στην αύξηση της συνεργασίας μεταξύ του ελληνικού οικοσυστήματος έρευνας και καινοτομίας με τους ομολόγους του στο εξωτερικό. Η πλατφόρμα θα εξυπηρετήσει τις νεοσύστατες επιχειρήσεις προωθώντας τις παγκοσμίως και, κυρίως, η πλατφόρμα θα αναβαθμιστεί και θα επεκταθεί προκειμένου να επεκταθεί το δίκτυο καινοτομίας της Ελλάδας σε ευρύτερη κλίμακα, συμπεριλαμβανομένων Ερευνητικών Κέντρων, Πόλων Καινοτομίας, Κέντρων Ικανότητας και ιδιαίτερα καινοτόμων τοπικών εταιρειών. Η παραπάνω μεταρρύθμιση συνδέεται στενά με τις επενδύσεις, καθώς οι περισσότερες επενδύσεις θα χρηματοδοτούν νέες καινοτόμες ιδέες που προέρχονται από τον τομέα της παραγωγικότητας, τα ερευνητικά κέντρα και τον ακαδημαϊκό χώρο. Αυτές οι επενδύσεις μπορούν να αποτελέσουν την ευκαιρία για τη δημιουργία καινοτόμων νεοσύστατων επιχειρήσεων με τεράστιες δυνατότητες που μπορούν να επωφεληθούν από τη μεταρρύθμιση προκειμένου να προωθήσουν το έργο και τη δραστηριότητά τους και να ενισχύσουν τη συνεργασία τους με ομολόγους τους στο εξωτερικό.
  • Μεταρρύθμιση 1: Εξωστρέφεια έρευνας και καινοτομίας (ID: 16621) [COFOG: 04.8]
  • Επένδυση 1: Ερευνώ – Δημιουργώ – Καινοτομώ (ID: 16971) [COFOG: 04.8]
  • Επένδυση 2: Αναβάθμιση υποδομών ερευνητικών κέντρων εποπτείας ΓΓΕΚ (ID: 16624) [COFOG:
  • Επένδυση 3: Ενίσχυση βασικής και εφαρμοσμένης έρευνας (ID: 16618) [COFOG: 04.8]
  • Επένδυση 4: Χρηματοδότηση της καινοτομίας – HORIZON 2020 (ID: 16622) [COFOG: 04.8]
  • Επένδυση 5: ΤΗ2ORAX – Εξελίξιμο ολιστικό υβριδικό επιχειρησιακό αυτόνομο σύστημα (άμυνα, ασφάλεια, πολιτική προστασία) (ID: 16654) [COFOG: 04.8]
  • Εκτιμώμενο κόστος: 612 εκατομμύρια ευρώ, εκ των οποίων 444 εκατομμύρια ευρώ (73%) καλύπτονται από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας